تاب آوری و لزوم بازگشت به تعادل پس از تجربه بحران

تاب آوری چیست؟

تاب آوری که معادل کلمه ی resilience است، یعنی تعادل و انعطاف لازم برای بازگشت به حالت عادی پس از تجربه ی سخت یا بحران. معادل این کلمه: سازگاری، کش سانی، تعادل، دوام، انعطاف و سازگاری است.

این مفهوم اخیرا رواج بیشتری داشته است چرا که بحران ها بسیار شدیدتر شده اند و لازم است ما پس از چالش ها و ضربه های سخت بتوانیم از طریق مهارت هایی به حالت اولیه برگردیم.

تاب آور بودن به این معنا نیست که هیچ استرس و اضطرابی در زندگی نداشته باشیم. احساس منفی داشتن کاملا طبیعی است و لازمه ی «انسان بودن». چیزی که مهم است مدیریت این حس هاست به نحوی که ما را از پا نندازد و به روابط، شغل و سلامتی ما آسیب نزند.

به نوعی، سواد سفیدی است که می تواند به شما قدرتی بدهد که در چالش های زندگی شکیبایی و خونسردی خود را حفظ کنید و هدف های خود را رها نکنید.

ضرورت آموختن تاب آوری

اخیرا بالا و پایین های زندگی به شدت افزایش پیدا کرده و روز به روز هم کمتر نمی شود که بیشتر می شود. فشارها از محیط اجتماعی، خانوادگی، مشکلات اقتصادی و مشکلات درونی روز به روز بیشتر می شود. برای حل مشکلات راه حلی وجود دارد؟ اگر نیست یا دست کم در توان ما نیست چه باید کرد؟ اینکه بسوزید و بسازید نمی تواند پاسخ درستی باشد! باید راهی را پیدا کرد که مثل درخت بید، بعد از هجوم باد دوباره راست قامت ایستاد نه اینکه مثل درخت بلوط انقدر مقاومت کنیم تا باد ما را بشکند و سریع از صحنه ی زندگی حذف کند. این مسأله به قدری مهم است که برخی از نظریه پردازان «هوش» سازگاری را از جمله تعاریف هوش دانسته اند.

شکی نیست اگر غیرمنعطف باشید، خیلی زود و بدون اینکه به اهدافتان برسید، خسته و فرسوده می شوید و از اهدافتان باز می مانید.

پیشینه افراد تاب آور

باید بدانیم که این استعداد به طور طبیعی در همه ی انسان ها وجود دارد و می شود با تمرین هایی آن را بهبود داد. افراد سازگار و متعادل، کسانی هستند که در شرایط سختی بزرگ شده اند و توانسته اند آن را از سر بگذرانند و زنده بمانند. طبیعتا اعتماد به نفس این افراد به مراتب بیشتر می شود و این باور سمی که «این مشکل مرا می کشد» یا «از پا درم می آورد» در آن ها کمرنگ است. می دانند حتی اگر زمین بخورند بازهم قادرند بلند شوند و به حرکت ادامه دهند. تجربه ی زندگی سخت و گذر از آن می تواند به شما در مسیر منعطف شدن کمک کند . اما افرادی که مشکلات و چالش های کمتری را از سر گذرانده اند، تاب آوری کمتری دارند و لازم است در این مسیر کسب مهارت کنند. اگر بخواهیم مثالی از افراد تاب آور بیاوریم می توان به زندگی اپرا وینفری، کریس گاردنر اشاره کرد.

نشانه های افراد تاب آور

این افراد نشانه های مختلفی دارند که از آن طریق می توانند چالش های زندگی را از سر بگذرانند. بدون اینکه آسیب غیرقابل جبرانی به آن ها وارد شود.

خوش بین، کنجکاو، پرسش گر، اخلاق مدار، شاد، هوش هیجانی بالا، دارای باورهای مذهبی و معنویت، آرام و با طمأنینه، شوخ، هدفمند و دارای رسالت، مستقل، توانایی مراقبت از خود، دارای تعادل در بخش های مختلف زندگی.

دقت کنید ببینید کدامیک را در خود دارید و کدام را باید تقویت کنید؟ در هر صورت اینگونه نیست که اگر فردی شوخ است الزاما متعادل تر و منعطف تر است. اما این درست است که فرد تاب آور طبع شوخ هم ممکن است داشته باشد و اصلا شوخ طبعی به تاب آوری کمک می کند.

انواع تاب آوری

تاب آوری یک مهارت کلی است که می تواند به شما برای دوام آوردن در شرایط سخت زندگی کمک کند. با این وجود  این مهارت در بعضی ابعاد زندگی بیشتر از ابعاد دیگر ظهور می کند. که این مسأله با توجه به تمرین و بودن در شرایط محیطی متفاوت است.

تاب آوری فیزیکی

این نوع بیشتر به قدرت و سازگاری بدنی شما برمی گردد. اینکه چقدر بتوانید در شرایط سخت آب و هوایی و محیطی دوام بیاورید و بیمار نشوید. مثل دوام آوردن در برابر سرما، گرما، گرسنگی، کار سخت و...

همچنین سبک زندگی سالم: (درست خوردن و خوابیدن و ورزش و ... )می تواند به دوام بدنی شما در شرایط سخت کمک کند.

تاب آوری ذهنی

اگر هر لحظه ذهنتان را به چالش می کشید، مرتب خود را با مطالعات جدید، حل معماهای تازه، پازل های مختلف، یادگیری مهارت ها و علوم جدید درگیر می کنید، یعنی تاب آوری ذهنی خود را ارتقاء می دهید. افراد تاب آور ذهنی، دانشجویان موفقی هستند حتی اگر لزوما هوش سرشاری نداشته باشند. شما در صورت تاب آور بودن ذهنی، می توانید ساعت ها پای یک مبحث بنشینید، آموزش ببینید و خسته نشوید.

تاب آوری روانی

چنانچه شما بتوانید در شرایط سخت و چالش های مختلف زندگی، دوام بیاورید و فرو نپاشید قدرت روانی خوبی دارید. ارتقاء مهارت هایی مثل: حل مسأله، ذهن آگاهی، برنامه ریزی، هدفمندی و خلاقیت، می تواند تاب آوری روانی شما را ارتقاء دهد.

افرادی که از نظر روانی سازگار هستند، حتی در موقعیت های سخت و ناگوار، ذهنیت مثبت خود را حفظ می کنند و به زندگی ادامه می دهند.

تاب آوری اجتماعی

فردی که می تواند با دیگران به خوبی حشر و نشر کند. مایل است در ارتباط با جامعه باشد و به صورت کلامی و فیزیکی ارتباطش را با سایرین حفظ می کند، از نظر اجتماعی مقاوم تر است. با دیگران دست بدهید. بغل کنید، ابراز احساسات کنید و بیشتر حرف بزنید تا این بعد از انعطاف در شما تقویت شود.

چگونه تاب آور شویم؟

فرایند بازگشت به تعادل همان فرایند رشد و توسعه ی فردی است. به میزانی که رشد کنی، مقاومتت زیادتر می شود و می توانی در برابر بادهای سخت زندگی بیشتر دوام بیاوری. مهارت های زیر برای منعطف شدن ضروری است:

ذهن آگاهی

داشتن رسالت و هدف

سالم  و استاندارد کردن سبک زندگی

پرورش مهارت های اجتماعی

پرداختن به کودک معنوی

داشتن پلن بی

کشف خطاهای شناختی

و همه تکنیک های رفتاری می تواند قدم به قدم شما را در مسیر تاب آورتر شدن کمک کند.

برای سنجش میزان تاب آوری خود اینجا را کلیک کنید.

نتیجه

تاب آوری در مملکت ما یک مزیت نیست! یک نیاز و یک ضرورت اساسی است. چیزی که در مدارس ما به آن نمی پردازند. پس لازم است خود نسبت به یادگیری آن اقدام کنیم. بدیهی است که نپرداختن به این مهارت موجب می شود به طور کلی ضعیف تر شویم و در نتیجه ممکن است خیلی زود زندگی ما را از صحنه حذف کند یا با روحیه ای افسرده ادامه پیدا کند. پس اگر زندگی کردن و نه فقط زنده بودن برایتان مهم است، هرچه زودتر مهارت های تاب آوری را برای دوام هرچه بیشتر بیاموزید و به کار برید.

دلگرم باشید و دلارام.