فانتزی‌سازی و نقش آن در رابطه‌ی جنسی

فانتزی‌سازی جنسی به معنای ایجاد سناریوها، تصاویر یا داستان‌هایی در ذهن است که هیجان و تحریک جنسی را افزایش می‌دهد. بسیاری از افراد در طول زندگی زناشویی یا حتی قبل از ازدواج، چنین تصورات ذهنی را تجربه می‌کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ درصد افراد در زندگی خود حداقل یک‌بار فانتزی‌های جنسی داشته‌اند (Lehmiller, 2018).

در کلینیک راهیار، بارها مراجعینی مراجعه کرده‌اند که یا از وجود چنین فانتزی‌هایی دچار احساس گناه شده‌اند یا نگران بوده‌اند که این تخیلات به رابطه‌شان آسیب بزند. در این مقاله به شکلی علمی و نیمه‌رسمی بررسی می‌کنیم که فانتزی‌سازی چه فوایدی دارد، چه زمانی آسیب‌زا می‌شود و چطور می‌توان آن را مدیریت کرد.

فانتزی‌سازی جنسی چیست؟

فانتزی جنسی یعنی ایجاد یک تصویر ذهنی تحریک‌کننده که لزوماً در دنیای واقعی اتفاق نیفتاده است. این تخیلات می‌تواند شامل:

• سناریوهای عاشقانه و رمانتیک (مثلاً بودن در یک فضای آرام کنار همسر)

• نقش‌آفرینی و تغییر هویت (مثلاً تصور نقش یک فرد قوی، نجات‌دهنده یا فرد مطیع)

• تجربه‌های ممنوع یا غیرواقعی که صرفاً در ذهن باقی می‌مانند.

فواید فانتزی‌سازی در رابطه‌ی جنسی

1. افزایش هیجان و تنوع: تکرار در رابطه‌ی جنسی می‌تواند باعث یکنواختی شود. فانتزی‌سازی نوعی ادویه برای این رابطه است.

2. کاهش استرس و اضطراب: برخی افراد از فانتزی برای فرار موقت از فشارهای روزمره استفاده می‌کنند.

3. افزایش صمیمیت زوجین: وقتی زوج‌ها بتوانند بخشی از فانتزی‌هایشان را با هم در میان بگذارند، احساس نزدیکی و اعتماد بیشتری پیدا می‌کنند.

4. یاری در شناخت نیازها: فانتزی‌ها سرنخی از تمایلات عمیق‌تر فردی هستند و می‌توانند در شناخت خود و شریک زندگی مفید باشند.

آسیب‌ها و چالش‌های فانتزی‌سازی

با وجود فواید، فانتزی‌های جنسی همیشه بی‌خطر نیستند. مشکلات زمانی به وجود می‌آیند که:

• به جای رابطه واقعی با شریک، فرد به فانتزی وابسته شود.

• سناریوهای خیانت یا افراد خارج از رابطه در ذهن پررنگ شوند.

• فانتزی‌ها از دنیای ذهن وارد رفتارهای پرخطر یا ناسالم شوند.

• باعث مقایسه‌ی غیرواقعی شریک زندگی با تصاویر ذهنی شوند.

در تجربه‌ی بالینی، مراجعینی داشته‌ایم که به خاطر وابستگی شدید به فانتزی‌ها، در رابطه‌ی واقعی دچار سردی جنسی و حتی افسردگی شده‌اند.

آیا فانتزی داشتن به معنای مشکل روانی است؟

خیر. تحقیقات نشان داده است که داشتن فانتزی بخشی طبیعی از زندگی جنسی انسان است (Lehmiller, 2018). مشکل زمانی آغاز می‌شود که فرد:

• نتواند مرزی بین خیال و واقعیت بگذارد.

• یا فانتزی باعث شود از رابطه‌ی واقعی فاصله بگیرد.

راهکارهای مدیریت سالم فانتزی‌ها

1. گفتگوی باز با شریک زندگی
   بسیاری از زوج‌ها از ترس قضاوت، فانتزی‌هایشان را مخفی می‌کنند. درحالی‌که گفتگوی محترمانه می‌تواند به بهبود رابطه کمک کند.

2. تبدیل فانتزی به تجربه‌ی مشترک
   برخی از فانتزی‌ها می‌توانند با توافق و رضایت، به بخشی از رابطه‌ی زوجین تبدیل شوند.

3. مرزبندی ذهنی
   لازم است زوج‌ها بدانند کدام فانتزی‌ها در محدوده‌ی سالم هستند و کدام‌ها می‌توانند تهدیدکننده باشند.

4. تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
   این تمرین به افراد کمک می‌کند در لحظه‌ی رابطه حضور داشته باشند و کمتر به سناریوهای خارج از رابطه وابسته شوند. مقاله ی مرتبط با این قسمت رو اینجا می تونید مطالعه کنید.

5. مشاوره تخصصی
   در صورتی که فانتزی‌ها باعث استرس، احساس گناه یا سردی رابطه شوند، مراجعه به روان‌درمانگر ضروری است.

مثال از تجربه‌ی مراجعین راهیار

• مورد اول: خانمی ۳۵ ساله می‌گفت همسرش هنگام رابطه همیشه غرق در فانتزی‌های غیرواقعی است و این باعث احساس کم‌ارزشی در او می‌شود. پس از جلسات مشاوره، زوج یاد گرفتند به جای فرار به دنیای ذهن، با گفتگوی صادقانه نیازهای جنسی‌شان را به اشتراک بگذارند.

• مورد دوم: مردی ۴۲ ساله اعتراف می‌کرد که تنها با فانتزی خیانت به همسرش تحریک می‌شود. مشاوره کمک کرد تا ریشه‌ی این فانتزی در کمبود هیجان رابطه بررسی و جایگزین‌های سالم طراحی شود.

تمرین‌های عملی برای مدیریت فانتزی‌ها

1. نوشتن فانتزی‌ها: آن‌ها را روی کاغذ بیاورید تا از حالت مبهم خارج شوند و بهتر بتوانید تحلیل‌شان کنید.

2. تمرین گفتگوی امن: هفته‌ای یک‌بار ۲۰ دقیقه را به صحبت درباره‌ی نیازها و خواسته‌هایتان با شریک زندگی اختصاص دهید.

3. تمرین حضور در لحظه: هنگام رابطه، روی لمس، صدا و احساسات تمرکز کنید. اگر فکری مزاحم آمد، به آرامی توجه خود را برگردانید.

جمع‌بندی

فانتزی‌سازی بخشی طبیعی و رایج از زندگی جنسی انسان است که اگر در چارچوب سالم و با آگاهی مدیریت شود، می‌تواند به تقویت صمیمیت و تنوع کمک کند. اما اگر جایگزین رابطه‌ی واقعی شود یا به خیانت ذهنی و سردی عاطفی منجر گردد، نیازمند بازبینی و مشاوره تخصصی است.

اگر احساس می‌کنید فانتزی‌ها بر رابطه‌تان سایه انداخته‌اند، می‌توانید همین امروز وقت مشاوره آنلاین خود را از طریق وب‌سایت راهیار رزرو کنید.

منبع 1     منبع 2