چطور با افکار منفی مقابله کنیم؟

همه ما در زندگی با افکار منفی روبرو شده‌ایم. این افکار می‌توانند به طور موقت ما را از رفتن به سمت اهدافمان باز دارند یا حتی باعث ایجاد استرس و اضطراب شوند و مانع از خروج ما از ناحیه امن‌ مغز می‌شود. اما آیا می‌دانستید که این افکار منفی از عملکرد طبیعی مغزمان ناشی می‌شوند؟ در این مقاله به بررسی پنج واقعیت جذاب درباره افکار منفی می پردازیم و راهکارهایی را برای مدیریت این افکار ارائه خواهیم داد.

۵ واقعیت که درباره افکار منفی نمی‌دانید.

۱)مغز: مسئول زندگی

مغز ما برای بقا طراحی شده نه برای شادی. برای همین اکثر فکرهایی که به ذهن مان می‌آید افکار منفی هستند. اگر ما در چرخه تکراری افکار منفی گیر کنیم نمی توانیم آنچه در حال اتفاق افتادن است را کامل تجربه کنیم و توانایی و پتانسیل های خود را شکوفا کنیم. برای خروج از این چرخه لازم است تا افکار منفی را مدیریت کنیم نه حذف کنیم. زیرا سرکوب کردن افکار نه تنها باعث آرامش نمی‌شود بلکه باعث تقویت و تشدید شدن افکار می‌شود.

۲) تصور= واقعیت

سیستم مغز ما به تصورات ذهنی همانطوری واکنش می‌دهد که انگار در واقعیت آن مسئله اتفاق افتاده است. به ظور مثال به یک لیمو ترش که روی آن نمک ریخته باشید فکر کنید. آیا دهانتان آب نیوفتاد؟ می‌بینید؟ شما فقط فکر کردید اما مغز شما طوری واکنش داد انگار که واقعا در حال خوردن لیمو هستید.زمانی که به یک موقعیت ترسناک یا افکار منفی هم فکر می‌کنید ضربان قلب‌تان افزایش می‌یابد. چون مغز فکر را از واقعیت تشخیص نمی‌دهد.

هشدار!! علائم فیزیولوژیکی استرس ممکن است در دراز مدت به بدن شما آسیب وارد کند.

[caption id="attachment_20734" align="aligncenter" width="800"] ۳)افکار منفی همدیگر را جذب می‌کنند[/caption]

تمرکز بر افکار منفی باعث به وجود آمدن افکار منفی دیگر می‌شود. به طور مثال ممکن است شما در مورد وضعیت مالی خود نگران باشید. بعد ممکن است فکری مثل : اگر شغلم را از دست بدم چی؟ به ذهن شما بیاید و به طبع آن به آینده ناراحت کننده ای که در انتظارتان است یا گذشته ای که باعث این وضعیت شما شده است به طور مداوم فکر کنید و دچار نشخوار فکری شوید.

۴) به باورهات شک کن

احساسات منفی مثل ترس و شرم در کودکی ممکن است باعث بقای ما باشند. مثل ترسیدن از صحبت کردن به دلیل تنبیه کردن والدین. در کودکی ما انتخاب های محدودی داشته ایم. اما زمانی که بالغ می‌شویم هنوز مثل قوانین کودکی عمل می‌کنیم با وجود اینکه شرایط ما تغییر کرده است و دیگر آن محدودیت های کودکی را نداریم.

به طور مثال فردی که در کودکی از صحبت کردن می‌ترسیده در بزرگسالی هم از صحبت در جمع می‌ترسد.

ما باید نسبت به این سیستم آگاه باشیم و باتوجه به شرایط‌مان الگوهای اشتباه که در کودکی شکل گرفته را تغییر دهیم.

۵) مراقب باش!!

بعضی کارهایی که برای کاهش اضطراب انجام می‌دهیم گاهی اثر معکوس دارند. به طور مثال روی آوردن به الکل و مواد مخدر به خاطر کاهش اضطراب، باعث اثرات منفی روی خلق و خو و انگیزه می‌شود و اعتیاد آور هستند. از طرفی عصبانی شدن باعث ایجاد مشکل در روابط ما می‌شود.

یا بیش از حد غذا خوردن، باعث چاقی و حتی ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس شود. یا خرید های بی رویه که باعث ایجاد بدهی می‌شود.

حال با این وضعیت مغزمان چطور می‌توانیم افکار منفی را مدیریت کنیم؟

راه حل مدیریت افکار منفی

راه حل بسیار ساده است: اینکه افکار منفی را بپذیریم و در صلح با آنها باشیم. این به این معنا نیست که ما به افکارمان بچسبیم، نه. منظور این است که هر بار افکار منفی به ذهنمان آمد همچون ابرهای در حال گذر به آنها نگاه کنیم و از مغز خود تشکر کنیم ولی سعی کنیم مطابق با اهداف و ارزش‌هایمان قدم برداریم. یعنی تمرکز خود را روی ارزش هایمان بگذاریم نه افکار منفی.

افکارمان مساوی واقعیت نیستند. همه افکار ما لزوما واقعیت ندارند. به طور مثال اگر شما کار اشتباهی انجام دهید، مغز شما ممکن است بگوید: تو یک بی‌عرضه هستی. یعنی کل شخصیت شما را زیر سوال می‌برد . با اینکه شما فقط یک کار اشتباه انجام دادید و شخصیت شما اینگونه نیست. در این لحظه برای اینکه از افکارتان فاصله بگیرید به افکارتان آگاه شوید و برچسب بزنید. یعنی در این لحظه به جای اینکه بگویید من بی عرضه ام. بگویید من فکرمن بی عرضه ام را دارم.

برای مطالعه راهکار های عملی برای رهایی از احساسات منفی مقاله چگونه از شر احساسات منفی رها شویم؟ را مطالعه کنید.

سخن پایانی

همانطور که دیدید، افکار منفی می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر روی زندگی ما داشته باشند. اما با آگاهی و مدیریت این افکار، می‌توانیم به طور موثرتری به سمت اهدافمان حرکت کنیم و زندگی مثبت‌تری را تجربه کنیم. به جای سرکوب کردن این افکار، آنها را بپذیریم و با آنها صلح کنیم. این راه حل ساده، می‌تواند به ما کمک کند تا بهبودی بر جایگاه روانی و احساسی خود دست یابیم.

سوالات متداول:

۱. چرا مغز ما به تولید افکار منفی تمایل دارد ؟

- مغز ما برای بقا طراحی شده است و به طور طبیعی به خطرات و تهدیدها واکنش نشان می‌دهد. بنابراین، افکار منفی بیشتر می‌توانند ما را برای مواجهه با خطرات آماده کنند.

۲. چگونه می‌توانیم با علائم فیزیولوژیکی استرس که ناشی از افکار منفی است، مقابله کنیم؟

- یکی از راه‌های مقابله با علائم فیزیولوژیکی استرس، تمرین روش‌های آرام‌بخشی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و ورزش است. همچنین، تغییر در الگوی فکری و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش علائم استرس کمک کند.

۳. آیا تمرکز بر فکر منفی واقعاً باعث به وجود آمدن افکار منفی دیگر می‌شود؟

- بله، تمرکز بر فکر منفی می‌تواند به وجود آمدن افکار منفی دیگر را تقویت کند. این پدیده به عنوان پدیده "تقویت گری" شناخته می‌شود که به معنای این است که هر چه بیشتر بر روی یک فکر منفی تمرکز کنیم، این فکر منفی به وجود آمدن افکار منفی دیگر را تقویت می‌کند.

منابع:منبع۱-منبع۲