مقاله حقوق مراجع در مراکز روانشناسی چیست؟ به نوشته هاجر یادگاری

حقوق مراجع در مراکز روانشناسی چیست؟

در دنیای پرتنش و پیچیده امروز، مراجعه به خدمات روانشناسی و مشاوره به منظور بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان افراد، اهمیت ویژه‌ای یافته است. با این حال، بهره‌مندی از این خدمات تنها در صورتی به بهترین نتایج ممکن خواهد رسید که مراجعین از حقوق خود در فرآیند درمان آگاه باشند. آگاهی از حقوق مراجع نه تنها موجب حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات آنها می‌شود. بلکه به افزایش اعتماد و مشارکت فعال در درمان نیز کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی دلایل اهمیت شناخت حقوق مراجعین و وظایف آنها در فرآیند درمان پرداخته‌ایم.

اهمیت شناخت حقوق مراجعین

آگاهی نسبت به حقوق مراجع برای مراجعین لازم است و در در مجموع، آگاهی از حقوق باعث می‌شود مراجعین با اطمینان بیشتری به درمان بپردازند، از خدمات با کیفیت‌تری بهره‌مند شوند و بتوانند به نتایج بهتری دست یابند.

دلایل اهمیت آگاهی از حقوق مراجع

۱.حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات: وقتی مراجعین از حقوق خود نسبت به محرمانگی اطلاعات آگاه باشند، احساس امنیت بیشتری می‌کنند و می‌توانند با اطمینان بیشتری مسائل خود را با روانشناس در میان بگذارند. این امنیت ذهنی به آنها اجازه می‌دهد تا بازتر و صادقانه‌تر درباره مشکلاتشان صحبت کنند.

۲.افزایش مشارکت فعال در درمان: آگاهی از حقوق باعث می‌شود مراجعین نقش فعالی در فرآیند درمان داشته باشند. آنها می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به درمان خود مشارکت کنند، سوال بپرسند و از جزئیات و مراحل درمان مطلع شوند. این مشارکت فعال می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک کند.

۳.پیشگیری از سوءاستفاده و تبعیض: وقتی مراجعین از حقوق خود آگاه باشند، کمتر احتمال دارد که دچار سوءاستفاده یا تبعیض شوند. آنها می‌دانند که حق دریافت خدمات با کیفیت و بدون تبعیض را دارند و می‌توانند در صورت لزوم از حقوق خود دفاع کنند.

۴.افزایش اعتماد به درمانگر: آگاهی از حقوق و اطمینان از رعایت آنها توسط درمانگر، باعث افزایش اعتماد مراجعین به درمانگر و فرآیند درمان می‌شود. این اعتماد یکی از عوامل مهم در موفقیت درمان روانشناختی است.

۵.توانایی ارزیابی و تغییر درمانگر: مراجعینی که از حقوق خود مطلع هستند، می‌دانند که در صورت نارضایتی از روند درمان یا عدم تطابق با درمانگر، حق دارند درمانگر خود را تغییر دهند. این آگاهی به آنها اجازه می‌دهد تا بهترین خدمات ممکن را دریافت کنند و بهبودی سریع‌تری را تجربه کنند.

برای رزرو وقت مشاوره اینجا کلیک کنید.

حقوق مراجع

حقوق مراجع چیست؟

حقوق مراجع برای حفظ امنیت و رفاه شما تعیین شده و معمولا شامل موارد زیر است:

حق انتخاب و آزادی در تصمیم گیری

تعیین توصیه های درمانی وظیفه یک درمانگر متخصص و مورد تایید است و مراجع حق تصمیم گیری در خصوص اجرای این توصیه‌ها و انتخاب مسیر زندگی خود دارد. همچنین در مورد ادامه یا پایان جلسات می‌تواند تصمیم بگیرد.

حق دسترسی به اطلاعات

رویکرد درمانی: شما به عنوان مراجع حق دارید تا از رویکرد درمانی روان درمانگر خود مطلع باشید. البته مراجع حق ندارد که درباره زندگی شخصی و اطلاعات خصوصی پرسش و کنکاش کند.

رویکردهای درمانی در روان‌شناسی به مجموعه‌ای از روش‌ها و فنونی گفته می‌شود که روان‌شناسان و روان‌پزشکان برای درمان اختلالات و مشکلات روانی افراد به کار می‌گیرند. هر رویکرد درمانی بر اساس یک نظریه یا مدل خاص روان‌شناختی است و دیدگاه مشخصی نسبت به علل و عوامل ایجادکننده مشکلات روانی دارد. رویکردهای روان‌درمانی سعی می‌کنند با تغییر الگوهای فکری و رفتاری، ایجاد بینش و آگاهی، حمایت روانی-اجتماعی و تقویت مهارت‌های مقابله‌ای، به افراد کمک کنند تا علائم و مشکلات روان‌شناختی خود را برطرف کرده و سلامت روان بهتری به دست آورند.

اطلاع از رزومه درمانگر

شما حق دارید تا بدانید درمانگر شما در حوزه هایی آموزش دیده و تخصص دارد و رزومه علمی او به چه صورت است. تا بتوانید تصمیم بهتری برای انتخاب درمانگر بگیرید.

تطابق رویکرد درمانی با مشکل بیمار

قبل از مراجعه به روانشناس یک جستجویی در خصوص رویکرد آن رواشناس داشته باشید تا با محدودیت های درمان و میزان و نوع تاثیرگذاری آن رویکرد درمانی آشنا شوید و متناسب با آن انتظارات واقع بینانه ای از درمان داشته باشید. برای اطمینان بیشتر از خود درمانگر هم درخواست کنید تا روند درمان را به شما توضیح دهد.

حق حریم خصوصی و رازداری

مراجع حق دارد که در مورد رازداری و حفظ اطلاعاتش به صورت محرمانه نزد مشاور مطمئن شود.

هرگونه افشای اطلاعات هم که لازم باشه باید به واسطه رضایت نامه کتبی از مراجع انجام شود. سازمان هایی مثل بیمه و سازمان هایی که حق مشروع دارند میتوانند با رضایت خود مراجع این اطلاعات را از درمانگر دریافت کنند اما باید محرمانه بودن اطلاعات در این سازمان ها نیز باید تضمین شده باشد.

حق شکایت و اعتراض

اگر مراجع در مطمئن بشه که فرایند درمانی تاثیری در وضعیت او نداشته است می‌تواند از درمانگر خود درخواست کند که فرایند درمان را تغییر دهد. یا در صورت لزوم یک درمان دوم مثل دارو درمانی به فرایند درمانی اضافه شود.

البته روانشناسان اجازه تجویز دارو را ندارند و اگر روانشناس شما تشخیص به دارودرمانی کنار روان‌درمانی داد، حتما به روان پزشک مراجعه کنید.

حق عدم برقراری روابط دوگانه:

  1. روابط قبل از درمان: مشاور حق مشاوره دادن به اقوام و دوستان نزدیک را ندارد. حتی در مورد اقوام و دوستان دور هم توصیه نمی‌شود اما اگر شرایط خاصی پیش آمد که محبور بود، با درنظر گرفتن شرایط، مشکلی ندارد.
  2. روابط ایحاد شده حین درمان: گاهی اوقات در روند مشاوره ممکن است یکی یا هر دو طرف تمایل به داشتن روابط کاری یا عاطفی شوند. در این شرایط باید روند درمانی متوقف شود به مشاور دیگری ارجاع داده شود. یا رابطه درمانی باید باشد یا کاری و عاطفی، هردو در کنار هم امکان پذیر نیست.
  3. روابط بعد از اتمام درمان: توصیه می‌شود که بعد از اتمام درمان هم از داشتن هر نوع رابطه اجتناب کنید. اما اگر تمایل به داشتن رابطه عاطفی بودید حداقل ۲ سال بعد از درمان و اگر تمایل به ازدواج دارید، ۱۰ سال بعد از اتمام درمان امکان پذیر است.
  4. ارتباط مجازی: مشاور و مراجع حق اجبار کردن یکدیگر برای داشتن شماره همراه یکدیگر را ندارند. البته معمولا در شرایط خاص و حساس ممکن است مشاور شماره خود را به مراجع دهد اما مشاور وظیفه ندارد که به تمامی پیام‌ها در هر زمان پاسخ دهد. و برعکس، اگر مشاور مدام به مراجع پیام دهد، کار غیرحرفه‌ای است و به این شرایط باید شک کرد.
  5. قرار ملاقات خارج از اتاق درمان: درمان فقط در جلسه درمان باید صورت بگیرد. هرگونه قرار ملاقات خارج از اتاق درمان ممنوع است.

حق توجه بی‌قید و شرط

۱) مورد احترام بودن: هر مراجع با هر شرایط و قومیت و مذهب و جنسیت و... مورد احترام مشاور و اعضای مرکز مشاوره هستند. با در نظر گرفتن این شرایط هم حقوق انسانی رعایت می‌شود هم کمک به تحقق اهداف درمانی می‌شود.

۲) تعیین ارزش: مشاور حق تحمیل ارزش های خود یا تعیین اینکه چه چیزی خوب یا بد است را ندارد. فقط راجع به پیامدهای روانشناسی که ممکن است ارزش‌های شما داشته باشد، می‌تواند تذکر دهد. البته به هر حال مشاور هم یک انسان است و بهتر است تا اگر مغایرتی بین ارزش‌های خود و مراجع احساس می‌کند و ممکن است روی روند درمانی تاثیر بگذارد آن مراجع را ارجاع دهد.

۳)عدم قضاوت: درمانگر نباید مراجع خود را قضاوت کند. اگر مورد قضاوت قرار گرفتید حتما درباره احساس خودتان به مشاور بازخورد بدید.

۴) بی احترامی یا تحقیر: مشاور حق توهین یا برخورد تحقیر آمیز با شما را ندارد. این رفتار غیرحرفه‌ای و غیر اخلاقی است.

توجه!!

اگر در روند درمان هرگونه مزاحمتی اعم از پیشنهاد رابطه جنسی یا دوستی،تماس فیزیکی خارج از عرف، توهین، نقض اصل رازداری و مزاحمت تلفنی یا خیابانی اتفاق افتاد، مراجع می‌تواند از طریق مراجع قضایی اقدام به شکایت کند.

مرزهای لازم برای اتاق درمان

۱) محدودیت در کلام: مشاور علاوه بر اینکه نباید تحقیر آمیز صحبت کند، نباید از الفاظ محبت آمیز و عاشقانه استفاده کند. علاوه بر این اگر مشاور سوالات بی‌ربط و غیرضروری بپرسد یا سوالاتی که شما را معذب کند، شما می‌توانید پاسخ ندهید.

۲)محدودیت در ارتباط فیزیکی: در فرهنگ ما مرسوم نیست که با جنس مخالف دست بدیم. اما حتی اگر مشاور جنس موافق شما باشه لازمه که مشاور قبل از تماس فیزیکی از شما اجازه بگیرد. البته تماس فیزیکی حتی اگر با اجازه شما باشه هم محدودیت دارد و فقط در حد دست دادن و مثلا هنگامی که مراجع گریه می‌کند دست به شانه او بزند، مجاز است. در آغوش گرفتن و... مجاز نیست.

مسئولیت های مراجع و نقش آنها در فرایند مشاوره

۱)احترام به مشاور و مسئولین کلینیک: شما بعنوان مراجع موظفید تا با مشاور و مسئولان کلینیک رفتار محترمانه داشته باشید.

۲) اطلاع دادن به مشاور در صورت مراجعه به مشاورین دیگر: اگر قبل از شروع جلسه یا در حین جلسات با مشاورین دیگری جلسه داشتید، حتما درمانگر خود را از این موضوع مطلع کنید. تا روند درمان رویه بهتری داشته باشد.

۳) انجام توصیه‌های مشاور: برای اینکه از جلسات مشاوره نتیجه بگیرید لازم است تا توصیه ها و توافق هایی که بین شما و مشاور صورت گرفته را انجام دهید. البته اگر ابهامی برای شما وجود داشت شما حق دارید از مشاور خود دلیل توصیه اش را بپرسید.

۴)پایبندی به زمان جلسات: برای اینکه هم شما نتیجه بهتری بگیرید هم مشاور بتواند برنامه ریزی بهتری داشته باشد لازم است تا به زمان تعیین شده برای جلسات پایبند باشید و به موقع حضور داشته باشید. در صورتی که قصد شرکت در جلسه را ندارید حتما از قبل اطلاع دهید.

۵)احترام به حقوق مشاور: یکی از وظایف شما احترام به حقوق انسانی، قانونی و حرفه ای مشاور است. این موضوع شامل عدم درخواست تشکیل رابطه دوگانه ، عدم پذیرش هدیه توسط درمانگر و... می‌باشد.

کلام آخر

آگاهی از حقوق و وظایف مراجعین در فرآیند درمان روانشناختی، نقشی کلیدی در بهبود نتایج درمانی ایفا می‌کند. وقتی مراجعین با اطمینان و اعتماد به درمانگر و فرآیند درمان وارد می‌شوند، مشارکت فعال‌تری خواهند داشت و این امر به موفقیت بیشتر درمان می‌انجامد. همچنین، شناخت حقوق از سوءاستفاده و تبعیض جلوگیری می‌کند و امنیت ذهنی مراجعین را تضمین می‌نماید. در نهایت، آگاهی از مسئولیت‌ها و نقش‌های مراجعین در فرآیند درمان به بهبود ارتباط بین مراجع و درمانگر و دستیابی به اهداف درمانی کمک شایانی خواهد کرد.

منبع: APA

هاجر یادگاری

هاجر یادگاری

ثبت دیدگاه

0 دیدگاه

ورود برای پیوستن به گفتگو